ప్రధానమంత్రి ధన్-ధాన్య కృషి యోజన పథకం

            కేంద్ర ప్రభుత్వం ఇటీవల ప్రధానమంత్రి ధన్-ధాన్య కృషి యోజన (PM Dhan-Dhaanya Krishi Yojana, PMDDKY) అనే పథకాన్ని ఆమోదించింది.

కింద ఈ కేంద్ర పథకం ముఖ్య వివరాలు తెలుసుకొందాం:

🎯 పథకం ఉద్దేశ్యం (Objectives)

• వ్యవసాయ ఉత్పాదకతను పెంచడం

• పంట వైవిధ్యాన్ని (crop diversification) మరియు సుస్థిర (sustainable) వ్యవసాయ పద్ధతులను ప్రోత్సహించడం.

• పంటల కోత తరువాత నిల్వ సదుపాయాలను (post-harvest storage) గ్రామ / బ్లాక్ స్థాయిలో మెరుగుపరచడం

• సేద్యపు నీటి సౌకర్యాలను మెరుగుపరచడం

• రైతులకు స్వల్పకాలిక, దీర్ఘకాలిక రుణాలను సులభతరం చేయడం

• రైతుల ఆదాయాలను మెరుగుపరుచడం, మార్కెట్‌లలో  సముచిత (fair) ధరలు అందించడం.

📅 కాలం & వ్యయం (Duration & Funding) 

• ఈ పథకాన్ని 2025-26 ఆర్థిక సంవత్సరం నుంచి 6 సంవత్సరాల పాటు అమలు చేయనున్నది

• ప్రతి సంవత్సరం ₹24,000 కోట్ల నిధులు కేటాయించనున్నారు. ఇది కేంద్ర ప్రభుత్వ పథకం (Central Government Scheme) — అంటే ఆ ఖర్చు మొత్తం కేంద్ర ప్రభుత్వం భరిస్తుంది.

📍 జిల్లాల ఎంపిక (Districts & Selection)

• దేశవ్యాప్తంగా 100 వ్యాపారంగా వ్యవసాయం లో వెనుకబడి  ఉన్న జిల్లాలు (low-performing agricultural districts) ఈ పథకం పరిధిలో ఉంటాయి.
• ప్రతి రాష్ట్రం లేదా కేంద్ర పాలిత ప్రాంతం నుండి కనీసం ఒక జిల్లా ఉండేలా ఎంపిక చేస్తారు.

• ఈ జిల్లాలను ఎంపిక చేసే విధానం:

  1. తక్కువ ఉత్పాదకత (low productivity) 

  2. పంటల సాగు తీవ్రత తక్కువగా ఉండటం (low cropping intensity) 

  3. రుణ పంపిణీ పరంగా వ్యతిరేక పరిస్థితులు ఉండటం (credit access issues) 

🛠️ అమలు (Implementation)

• 11 different Ministries & 36 existing కేంద్ర పథకాలను ఈ ప్రాజెక్టులో సమన్వయ పద్ధతిలో చేర్చబోతున్నారు.

• జిల్లాకు చెందిన ధన్-ధాన్య సమితులు (Dhan-Dhaanya Committees) ఏర్పాటుచేస్తారు , అక్కడ ప్రాంతీయ వ్యవసాయ పరిస్థితులను బట్టి ప్రణాళికలు రూపొందిస్తారు.

• ప్రగతిని ట్రాక్ చేయడానికి ఓ డిజిటల్ డాష్బోర్డు (digital dashboard) ఏర్పాటు చేస్తారు, 117 కీలక పనితీరు సూచికలతో (KPI) పర్యవేక్షణ జరుగుతుంది.

👩‍🌾 లాభం పొందేవారు & ప్రయోజనాలు (Beneficiaries & Benefits)

• మొత్తం 1.7 కోట్ల (17 million) రైతులు దీని నుంచి లాభపడతారని ప్రభుత్వం అంచనా వేస్తుంది.

• రైతులు మంచి విత్తనాలు, ఎరువులు, ఆధునిక పద్ధతులు ఉపయోగించటం ద్వారా పంటల దిగుబడిని పెంచుకోవచ్చు.

• నిల్వ (storage) సదుపాయాలు మెరుగవ్వడంతో పంటల నష్టం తగ్గుతుంది .

• సేంద్రీయ, సుస్థిర పద్ధతుల్లో సాగు ప్రోత్సహించడం, పర్యావరణ స్నేహపూర్వక పద్ధతులు అమలులోకి తీసుకురావడం.

• రైతులకు రుణ సదుపాయం, మరియు క్యాష్ ఫ్లో మెరుగుదల.

🤔 దరఖాస్తు విధానము (Application / Enrollment Process)

        ప్రచురించిన సమాచారం ప్రకారం, ప్రత్యక్ష దరఖాస్తు కార్యక్రమం గురించి ఇప్పుడే స్పష్టమైన మార్గదర్శకాలు ప్రకటించబడలేదు.

• అధికారిక ప్రకటనలు ఈ పథకానికి సంబంధించిన అధికారిక వెబ్‌సైట్ల ద్వారా రావాల్సి ఉంటుంది.

• గ్రామ, బ్లాక్, జిల్లా స్థాయిలో రైతు జాబితాలు ఇప్పటికే ఉంటే, ఆ జాబితాల ఆధారంగా ఎంపిక జరగవచ్చు.

• రైతులు తమ వ్యవసాయ నుంచి సంబంధిత ఆధారాలు (భూమి వివరాలు, అభివృద్ధి కార్డులు, బ్యాంక్ ఖాతాలు) సిద్ధం చేసుకోవాలి.

• కేంద్ర విధాన ప్రకారం, సమన్వయంగా ఉన్న పథకాలకూ (36 schemes) దరఖాస్తు విధానాలు ఉండగలవు.