🌿మునగ సాగుకు ప్రభుత్వ సబ్సిడీలు ఇలా.... 2025-26 పథక వివరాలు

🌱 పరిచయం

        ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో రైతుల ఆదాయాన్ని పెంచడానికి, ముఖ్యంగా వర్షాభావ ప్రాంతాల్లో కూడా నిలకడగా లాభాలు అందించే మునగ సాగును ప్రభుత్వం ప్రోత్సహిస్తోంది. ఈ పథకం మహాత్మా గాంధీ జాతీయ గ్రామీణ ఉపాధి హామీ పథకం (MGNREGS) మరియు ఉద్యాన శాఖ (Horticulture Department) యొక్క సమన్వయంతో (Convergence) అమలు చేయబడుతోంది. గుంతలు తీయటానికి, మొక్కను నాటడం, నీరు పెట్టడానికి డబ్బు చెల్లిస్తుంది. 

పథకం లక్ష్యం: కేవలం కూలీ పనులు మాత్రమే కాకుండా, రైతులకు దీర్ఘకాలికంగా ఆదాయం అందించే ఆస్తులను (Livelihood Assets) సృష్టించడం.

💰 ఆర్థిక భరోసా  వివరాలు (Financial Assurance Details)

        మునగ తోట నిర్వహణలో కూలీ ఖర్చులు (శ్రమ)ను ఉపాధి హామీ పథకం కింద చెల్లిస్తారు. ముఖ్యంగా తొలి 1 నుంచి 2 సంవత్సరాల వరకు నిర్వహణ వ్యయాన్ని ప్రభుత్వమే భరిస్తుంది.

సాగు విస్తీర్ణం (Area)	మొత్తం ఆర్థిక భరోసా (1-2 ఏళ్లలో)
0.25 ఎకరం (25 సెంట్లు)	₹38,125 వరకు
0.50 ఎకరం (50 సెంట్లు)	₹75,148 వరకు
0.75 ఎకరం (75 సెంట్లు)	₹1,25,000  వరకు
1.0  ఎకరం	₹1,49,000 వరకు

గమనిక: ఈ లెక్కలు కొన్ని స్థానిక ప్రాజెక్ట్ లెక్కల ఆధారంగా ఉన్నవి. అధికారికంగా నిర్ధారించబడలేదు. రైతులు తమ జిల్లా రైతు భరోసా కేంద్రం లేదా హార్టికల్చర్ కార్యాలయం ద్వారా తాజా వివరాలు తెలుసుకోవాలి.

📊 మునగ సాగు వాస్తవాలు & ప్రయోజనాలు (Moringa Facts & Benefits)

        మునగ (Moringa oleifera) ను ‘మిరాకిల్ ట్రీ’ (Miracle Tree) లేదా ‘సూపర్‌ఫుడ్’ అని పిలుస్తారు. దీని సాగు లాభదాయకం కావడానికి కారణాలు:

వాస్తవం (Fact)	వివరాలు
మార్కెట్ డిమాండ్	మునగకాయలతో పాటు ఆకులకు, విత్తనాలకు అంతర్జాతీయంగా (Global) విపరీతమైన డిమాండ్ ఉంది. వీటిని ఆకుపొడి (Leaf Powder), నూనె తయారీలో వాడతారు.
ఆదాయ సామర్థ్యం	కోత తర్వాత, మునగ సాగు ద్వారా రైతులకు ప్రతి ఎకరాకు సంవత్సరానికి ₹80,000 నుంచి ₹1,00,000 వరకు నికర ఆదాయం లభించే అవకాశం ఉంది.
నిర్వహణ ఖర్చు	మునగ చెట్లు వాతావరణ ప్రతికూలతలను (Drought) తట్టుకుంటాయి, కాబట్టి ఇతర పంటలతో పోలిస్తే నిర్వహణ ఖర్చు తక్కువ.
పోషక విలువలు	మునగలో అమైనో ఆమ్లాలు, విటమిన్-సి (Vitamin-C), పాలీఫినాల్స్ మెండుగా ఉంటాయి. ఇవి రోగనిరోధక శక్తిని పెంచుతాయి.

పథకం అమలు అవుతున్న జిల్లాలు (Implementation Districts):

ఈ పథకం ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని కింది 12 జిల్లాలలో అమలు చేయబడుతోంది:

1. అన్నమయ్య

2. అనంతపురం

3. అనకాపల్లి

4. బాపట్ల

5. చిత్తూరు

6. నంద్యాల

7. గుంటూరు

8. ప్రకాశం

9. సత్యసాయి

10. శ్రీకాకుళం

11. పల్నాడు

12. తిరుపతి

దరఖాస్తు విధానం (How to Apply):

        ఈ సబ్సిడీ పొందడానికి ఆసక్తి ఉన్న రైతులు వెంటనే తమ గ్రామ పరిధిలోని రైతు భరోసా కేంద్రం (RBK) లేదా మండల ఉద్యాన శాఖ అధికారిని (Mandal Horticulture Officer) సంప్రదించి, దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు.

🔚 ముగింపు

        ఈ పథకం ద్వారా గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో మునగ సాగును ప్రోత్సహించడం, మరియు కూలీలకు పని, రైతులకు లాభం అందించడం ప్రభుత్వ లక్ష్యం.

        మీరు ఉపాధి హామీ పథకం (MGNREGS) ద్వారా గ్రామీణ జీవనోపాధిని పెంపొందించడానికి మునగ సాగు ఎలా ఉపయోగపడుతుందో తెలుసుకోవడానికి ఈ వీడియో చూడవచ్చు: Har Ghar Moringa: Enabling Rural Livelihoods through Moringa Cultivation.

పంటలకు చిరు పోషకాలు ... ఉపయోగాలు

        పంటలకు జింక్, బోరాన్, కాపర్, ఐరన్, క్లోరైడ్, మాలిబ్డినం, మాంగనీస్ లాంటి చిరు పోషకాలు (Micro Nutrients) అవసరం. ఈ పోషకాలు పంటల ఆరోగ్యానికి, ఫలవృద్ధికి ముఖ్యమైనవి.

ముఖ్యమైన చిరు పోషకాలు & వాటి పాత్ర: 

జింక్ (Zn): అనేక కణక్రియ (enzyme) చర్యలకు కీలకంగా పనిచేస్తుంది; 300 రకాలఎంజైమ్ ల తయారీలో జింక్ కీలకం.

బోరాన్ (B): పూతను పిందెలా మార్చడం (pollination), కాయ పగలకుండా చూడటంలో బోరాన్ కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది.

కాపర్ (Cu): ఆక్సీకరణ రియాక్షన్లు, ఫోటోసింథసిస్‌లో సహాయక పాత్ర.

ఐరన్ (Fe): పత్రహరితం (క్లొరోఫిల్) తయారీకి అవసరం, రక్తం తరహాలోని రసాయనిక రియాక్షన్‌లకు అవసరం.

మాంగనీస్ (Mn): కిరణజన్య సంయోగ క్రియ (Photosynthetic reactions) లో సహకరించీ ఎంఐజైమ్ (enzyme) విధులను నిర్వహిస్తుంది.

మాలిబ్డినం (Mo): నత్రజనిని జీర్ణం చేయడం, నత్రజన్య సంయోగానికి మాలిబ్డినం ఉపయోగపడుతుంది.

నిక్కెల్ (Ni): విత్తన ఉపక్రమాలు (seed germination), కొంత పరిమాణంలో అవసరం.

క్లోరిన్ (Cl): ఆరుగు ప్రయోజనాలుగా ఉపయోగపడే, ఆమ్లత (osmotic regulation) మరియు యానియన్ చలనం (anion transport) లో సహాయకరం.

ఒక పోషకం చేసే పని మరొకటి చేయదు. కాబట్టి, వీటిలో ఏది లోపించినా పంట ఆరోగ్యంపై, నాణ్యతపై తీవ్ర ప్రభావం చూపుతుంది. పొలానికి అన్నీ అవసరమే. 

రైతులకు సలహా:

చిరు పోషకాల లోపం వచ్చిన తర్వాత నివారించడం కంటే, రాకముందే జాగ్రత్త పడటం ఉత్తమం.

1. మట్టి పరీక్ష (Soil Testing): మట్టిలో ఏ పోషకం లోపంగా ఉన్నదో తెలుసుకోవడానికి మట్టిపరీక్ష (soil test) చేయించాలి. ఇది అవసరమైన పోషకాలు, పరిమాణాలు, సిఫార్సులని స్పష్టంగా తెలుపుతుంది.

2. సమతుల్య ఎరువులు: భూమికి అవసరమైన అన్ని పోషకాలతో కూడిన సమతుల్య ఎరువులను వాడాలి. పోషకాలు అధికంగా ఉంటే కూడా మొక్కపై  ప్రతికూల ప్రభావం ఉంటుంది.

3. 
   

చిత్త కార్తె ... వ్యవసాయ సామెతలు

•  చిత్త కురిస్తే చింతలు కాయును 
• చిత్త చినుకు తన చిత్తమున్న చోట పదును 
• చిత్తలో చల్లితే చిత్తుగా పండును 
• చిత్త, స్వాతుల సందు చినుకులు చాలా దట్టం

రబీ పంటలకు చిత్త కార్తెలో పడీ వానలు చాలా కీలకం. అందులో ఆ కార్తె ప్రాధాన్యతను వెల్లడిస్తూ రైతులు ఈ సామెతలను ఉపయోగించేవాల్లు.  

2025-26 ఖరీఫ్: క్వింటాల్ పత్తికి [MSP ధర] | 13 జిల్లాల్లో CCI కొనుగోలు కేంద్రాల పూర్తి జాబితా

        ఖరీఫ్ సీజన్లో పత్తి సేకరణకు ప్రభుత్వం 13 జిల్లాల్లో కొనుగోలు కేంద్రాలను ఏర్పాటుచేసింది. ఈ కేంద్రాలు Cotton Corporation of India (CCI) ఆధ్వర్యంలో పనిచేస్తాయి. ఇవి రైతులకు మద్దతు ధర (MSP) ఆధారంగా పత్తి విక్రయ సదుపాయం కల్పిస్తాయి. 

📍 జిల్లాల వారీగా కొనుగోలు కేంద్రాలు

• మన్యం జిల్లాలో సాలూరు, పాలకొండ (భామిని)
• కాకినాడ జిల్లాలో పిఠాపురం
• ఏలూరు జిల్లాలో చింతలపూడి (జంగారెడ్డి గూడెం)
• ఎన్టీఆర్ జిల్లాలో  నందిగామ,జగ్గయ్యపేట,మైలవరం, తిరువూరు (గంపలగూడెం, ఏ కొండూరు ), కంచికచర్ల
• గుంటూరు జిల్లాలో ఫిరంగిపురం, ప్రత్తిపాడు,తాడికొండ, గుంటూరు 
• పల్నాడు జిల్లాలో మాచెర్ల, పిడుగురాళ్ల, గురకాల (నడికుడి), క్రోసూరు, చిలకలూరిపేట,సత్తెనపల్లి, నరసరావుపేట
• బాపట్ల లో పర్చూరు (పర్చూరు, మార్టూరు )
• ప్రకాశంలో మార్కాపురం 
• కడపలో ప్రొద్దుటూరు 
• అనంతపురంలో గుత్తి, తాడిపత్రి 
• నంద్యాల లో నంద్యాల 
• కర్నూలు లో ఆదోని, ఎమ్మిగనూరు, కోడుమూరు (పెంచికలపాడు), మంత్రాలయంలలో పత్తిని కొనుగోలు చేస్తారు. 

🧾 రైతులకు ముఖ్య సూచనలు:

• పత్తి బస్తాలు తేమ 12% లోపు ఉండేలా ఉంచాలి.

• తుప్పు, ఆకులు లేదా ఇతర మిశ్రమాలు లేకుండా పత్తిని శుభ్రంగా సిద్ధం చేయాలి.

• విక్రయానికి అవసరమైన డాక్యుమెంట్లు:

  • ఆధార్ కార్డు

  • భూమి పాస్బుక్

  • బ్యాంక్ ఖాతా వివరాలు

• ముందుగా మీ కేంద్ర సమయాలు, షెడ్యూల్ తెలుసుకొని వెళ్ళడం మంచిది.

• కేంద్రం వద్ద నాణ్యతా తనిఖీ కోసం Moisture Meter ద్వారా పరీక్ష జరుగుతుంది.

💰 కనీస మద్దతు ధర (MSP)

• 2025 ఖరీఫ్ సీజన్‌లో CCI ద్వారా నిర్ణయించిన MSP రూ. 7,710 / క్వింటాల్ (సాధారణ పత్తి). 

• నాణ్యత ఆధారంగా ధరలో తేడా ఉండవచ్చు.

• పత్తి నాణ్యత మెరుగ్గా ఉంటే మార్కెట్‌లో అదనపు బోనస్ కూడా లభిస్తుంది.

🌱 రైతుల కోసం చిట్కాలు

• పత్తిని harvesting ముందు కొన్ని రోజుల పాటు పొడిగా ఉంచి తేమ తగ్గించండి.

• బస్తాలను జ్యూట్ లేదా చంద్రబస్తాల్లో ప్యాక్ చేయండి.

• పత్తి గింజలతో మిశ్రమాలు లేకుండా శుభ్రంగా చేయండి.

• సమీప Rythu Bharosa Kendram లేదా CCI సెంటర్‌ వద్ద MSP వివరాలు చెక్ చేయండి.

🔚 ముగింపు

ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసిన ఈ కొనుగోలు కేంద్రాలు రైతులకు న్యాయమైన ధర, పారదర్శక వ్యవస్థను అందిస్తున్నాయి.

13 జిల్లాల్లో ఏర్పాటు చేసిన ఈ సెంటర్లు రైతుల ఆదాయం రక్షణకు, మరియు పత్తి ఉత్పత్తి స్థిరత్వానికి పెద్ద తోడ్పాటు అవుతాయి.

వేరుశెనగ లో అంతర పంటగా "అనప" సాగు

       రబీ సీజనులో వేరుశెనగ, జొన్న, ఆముదం, కంది పంటల్లో అంతరపంటగా సాగు చేయటానికి అనపకాయలు అనుకూలం. అనపకాయలు 60 - 70 రోజులకు పూతకు వచ్చి మొత్తం 130 రోజుల్లో పంటకాలం పూర్తవుతుంది. 

🌾 అనప (Lablab Bean) ప్రయోజనం: అనప చిక్కుడు జాతికి చెందినది (legume). ఇది గాలిలోని నత్రజనిని వేర్ల బుడిపెల్లో (root nodules) స్థిరీకరించి భూమికి అందిస్తుంది. దీని వలన వేరుశెనగకు నత్రజని ఎరువుల అవసరం తగ్గుతుంది, ఇది అతి ముఖ్యమైన ప్రయోజనం.

🌱 సాగు పద్ధతి:

• విత్తనం: ఎకరాకు సుమారు 1-2 కిలోల విత్తనాన్ని 90×20 సెం.మీ. గ్యాప్ ఉండేలా గొర్రు (row) లేదా నాగలి (ridge) పద్ధతిలో విత్తనాన్ని నాటాలి.

• ఎరువులు: ఎకరాకు 
    • నత్రజని – 8 కిలోలు
    • భాస్వరం (farm yard manure or compost) – 20 కిలోలు
    • పోటాష్ – 10 కిలోలు
  — వీటిని ముందుగా నేలలో కలిపిన తర్వాత విత్తనం నాటాలి.

• ఖర్చులు: సుమారు ₹1,500 – ₹2,000 (ఎకరాకు).

• లాభం : పంట చక్కగా వచ్చిన పక్షంలో, నికర ఆదాయం ₹10,000 వరకు అందుబాటులో ఉంటుందని అంచనా.

ఉల్లిలో నారుకుళ్లు తెగులును ఎలా నివారించాలి?

        ఉల్లి (Onion) రైతులను నష్టపరిచే ప్రధాన తెగుళ్లలో నారుకుళ్లు తెగులు (Damping-Off) ఒకటి. ఇది ప్రత్యేకంగా నారుమడి దశలో ఆశించి, ఒక్కోసారి 60% నుంచి 75% నష్టాన్ని కూడా కలిగిస్తుంది. పంట నారు దశలో ఈ తెగులు 'పైథియం' (Pythium) అనే  శిలీంద్రం (fungus) వల్ల వస్తుంది. ఇది నేలలో తేమ అధికంగా ఉన్నప్పుడు వ్యాపిస్తుంది. ఈ తెగులును నివారించటానికి విత్తన శుద్ధి చేయడంతో పాటు ఎత్తైన నారుమళ్లను రైతులు తయారు చేసుకోవాలి. నారుకుళ్లు తెగులు నివారకు ఎటువంటి జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలో ఈ క్రింద తెలుసుకొందాం. 

తెగులు వ్యాప్తికి అనుకూలమైన పరిస్థితులు

• నేలలో అధిక తేమ: వర్షాలు ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు లేదా నారుమడికి నీరు ఎక్కువగా పెట్టినప్పుడు.

• నీరు నిలవడం: నారుమడిలో నీరు సరిగా ఇంకిపోక నిలిచి ఉంటే.

• సాంద్రత ఎక్కువ: నారుమడిలో విత్తనాలను దగ్గర దగ్గరగా వేయడం వల్ల గాలి ప్రసరణ తగ్గడం.

 నారుకుళ్లు తెగులు నివారణకు సమగ్ర యాజమాన్యం

నష్టాన్ని నివారించడానికి, విత్తనం నాటే ముందు నుండి నారు తీసే వరకు సరైన పద్ధతులు పాటించాలి.

A. యాజమాన్య పద్ధతులు (సాధారణ చిట్కాలు):

1. నారుమడి తయారీ: తప్పనిసరిగా భూమి నుండి ఎత్తుగా ఉండే (Raised Beds) నారుమళ్లను తయారుచేసుకోవాలి. దీనివల్ల నీరు వేగంగా ఇంకిపోయి, వేర్ల చుట్టూ తేమ చేరకుండా ఉంటుంది.

2. విత్తనం పలుచగా వేయడం: నారుమడిలో విత్తనాన్ని వరుసలలో, పలుచగా పోయాలి. దీనివల్ల మొక్కల మధ్య గాలి ప్రసరణ మెరుగుపడుతుంది.

3. పంట మార్పిడి: ఒకే పొలంలో పదేపదే ఉల్లి నారును పెంచకూడదు.

4. నేల శుద్ధి (Solarisation): వీలైతే, నారుమడిని ప్లాస్టిక్ షీట్లతో కప్పి సౌరీకరణ (Solarisation) చేయడం వల్ల శిలీంద్రాలు నశిస్తాయి.

B. విత్తన శుద్ధి (Seed Treatment):

విత్తనాలను నేలలో వేయడానికి ముందు శుద్ధి చేయడం అత్యంత ముఖ్యమైన తొలి చర్య.

• రసాయన పద్ధతి: ప్రతి కిలో విత్తనానికి 3 గ్రాముల కార్బండిజమ్ (Carbendazim) లేదా థైరమ్ (Thiram) లేదా కాప్టాన్ (Captan) కలిపి విత్తన శుద్ధి చేయాలి.

• జీవన పద్ధతి: కిలో విత్తనానికి 8 గ్రాముల ట్రైకోడెర్మా విరిడే (Trichoderma viride) అనే జీవ శిలీంద్రనాశకంతో శుద్ధి చేసి వాడుకోవచ్చు.

C. రసాయన నియంత్రణ (Chemical Control):

నారుమడిలో తెగులు లక్షణాలు కనిపించినట్లయితే, ఈ మందులలో ఏదో ఒకదానిని నీటిలో కలిపి మొక్కల మొదళ్ల వద్ద తడిసేలా (Drenching) పోయాలి.

1. కాపర్ ఆక్సీక్లోరైడ్ (Copper Oxychloride): లీటరు నీటికి 3 గ్రాముల చొప్పున కలిపి మొదళ్లను తడపాలి.

2. మెటలాక్సిల్ + మాంకోజెబ్ (Metalaxyl + Mancozeb): ఇది మార్కెట్‌లో సాఫ్ లేదా రిడోమిల్ ఎం.జెడ్ వంటి పేర్లతో లభిస్తుంది. దీనిని 2.5 నుండి 3 గ్రాముల చొప్పున లీటరు నీటికి కలిపి పోయాలి.

3. బావిస్టిన్ (Bavistin) / కార్బండిజమ్: దీనిని 2 గ్రాములు లీటరు నీటికి కలిపి మొదళ్లలో పోయడం ద్వారా తెగులును అరికట్టవచ్చు.

ఈ సమగ్ర పద్ధతులను పాటించడం ద్వారా ఉల్లి నారుకుళ్లు తెగులును సమర్థవంతంగా నివారించి, అధిక దిగుబడి సాధించవచ్చు.

వంగ పంటలో చీడపీడల నివారణకు కీలక సూచనలు

        ఏడాది అంతా ఆదాయమిచ్చే పంట వంగ (Brinjal/Eggplant), అందుకే దీన్ని సాగు చేసే రైతుల సంఖ్య పెరుగుతోంది. వంగ పంటని నాటిన దగ్గర నుండి కోత వరకు అనేక రకాల తెగుళ్లు, పురుగులు ఆశిస్తాయి. ముఖ్యంగా మొవ్వు/కాయ తొలిచే పురుగు, వెర్రి తెగులు, పచ్చదోమ, పెంకుపురుగు, పేనుబంక, పిండినల్లి, రసంపీల్చే పురుగు, కొమ్మ, కాయకుళ్ళు తెగుళ్లు వంగ పంటను ఆశించి దిగుబడిని దెబ్బతీస్తాయి. 

కింద ముఖ్యమైన నివారణ మరియు నిర్వహణ చిట్కాలు ఉన్నాయి:

ముందస్తు జాగ్రత్తలు & ప్రాథమిక వ్యవహారాలు:

a) పంట మార్పిడి (Crop Rotation):

వంగను 2–3 సంవత్సరాల వరకు అదే ప్రాంతంలో సాగు చేయకుండా ఉండాలి. వేరే   తోటపంటలు లేదా పిండి పంటలతో మార్పిడి చేయడం ద్వారా తెగుల జీవ చక్రం బలహీనం అయ్యే అవకాశం ఉంటుంది.

b ) రోగనిరోదక వంగడాలు:

ముఖ్యంగా వంగలో గతంలో తరచూ తగిలిన తెగులున్నట్లయితే, రోగ నిరోధక వంగ రకాలను ఉపయోగించాలి.

c) మౌలిక శుభ్రత:

మొక్క వృద్ధి దశలో, పాత ఆకులను, చెడిన భాగాలను తొలగించి కాల్చేస్తే పాజిటివ్ ఫలితం వస్తుంది. పంట మధ్యలో గాలి చలనం ఉండే విధంగా నాటాలి.

మొవ్వు మరియు కాయ తొలిచే పురుగు (Shoot and Fruit Borer) నివారణ

ఈ పురుగు వంగ పంటకు అత్యధిక నష్టాన్ని కలిగిస్తుంది.

• జీవ నియంత్రణ (Biological Control): పూత దశలో ఎకరాకు 5000 గుడ్లు ఉన్న ట్రైకోగ్రామా ఖిలోనిస్ (Trichogramma chilonis) కార్డులను ఆకుల అడుగు భాగంలో అమర్చడం ద్వారా పురుగు గుడ్లను నాశనం చేయవచ్చు.

• సేంద్రీయ పద్ధతి: పూత సమయంలో వేప నూనె (Neem Oil) 5 మి.లీ. లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయాలి. ఇది తల్లి పురుగులు గుడ్లు పెట్టకుండా నివారిస్తుంది.

• రసాయన నియంత్రణ (Chemical Control): పురుగు ఉధృతి అధికంగా ఉంటే, కాయలు కోసిన తర్వాత ఈ క్రింది మందులలో ఏదో ఒకదానిని పిచికారీ చేయాలి:

  • స్పైనోసాడ్ (Spinosad) 0.3 మి.లీ. లేదా

  • క్లోరాంట్రనిలిప్రోల్ (Chlorantraniliprole) 0.3-0.4 మి.లీ. లేదా

  • ఇమామెక్టిన్ బెంజోయెట్ (Emamectin Benzoate) 0.4 గ్రాములు లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయాలి.

ముఖ్య సూచన: పురుగు మందు పిచికారీ చేసిన తర్వాత కనీసం 3 నుండి 5 రోజుల వరకు కాయలను కోయకుండా ఉండటం సురక్షితం.

వెర్రి తెగులు (Little Leaf Disease) మరియు పచ్చదోమ (Leafhopper) నివారణ

        వెర్రి తెగులు అనేది ఒక వైరస్ ద్వారా వస్తుంది. దీన్ని పచ్చదోమ (Leafhopper) అనే కీటకం ఒక మొక్క నుండి మరొక మొక్కకు వ్యాపింపజేస్తుంది. దీనికి నేరుగా మందు లేదు, దోమను నియంత్రించడం ఒక్కటే మార్గం.

• లక్షణాలు: మొక్కలు గుబురుగా పెరిగి, చీపురు కట్టలా కనిపిస్తాయి. ఆకులు చిన్నగా మారి, పాలిపోయిన ఆకుపచ్చ రంగును కలిగి ఉంటాయి. పూత-కాత పూర్తిగా ఆగిపోతుంది.

• నివారణ:

  1. వెర్రి తెగులు సోకిన మొక్కలను పొలం నుండి వెంటనే పీకి దూరంగా పడేసి నాశనం చేయాలి. వీటిని పొలంలో ఉంచితే పచ్చదోమ ద్వారా మిగతా మొక్కలకు వ్యాపిస్తుంది.

  2. తెగులును వ్యాప్తి చేసే పచ్చదోమ (Leafhopper) నివారణకు:

     • మిథైల్ డెమటాన్ (Methyl Demeton) 2 మి.లీ. లేదా

     • ఫిప్రానిల్ (Fipronil) 2 మి.లీ. లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయాలి.

  3. నారుమడిలో నాటే ముందు, కార్బోఫ్యురాన్ 3G గుళికలను వేయడం ద్వారా పచ్చదోమ బెడదను తగ్గించవచ్చు.

రసం పీల్చే పురుగులు (Sucking Pests) నివారణ

(పేనుబంక, తెల్లదోమ, పెంకుపురుగు వంటివి)

• లక్షణాలు: ఈ పురుగులు ఆకుల అడుగు భాగంలో చేరి రసాన్ని పీల్చడం వలన ఆకులు పసుపురంగుకు మారి, పైకి ముడుచుకొని ఎండిపోతాయి.

• నివారణ:

  • డైమిధోయేట్ (Dimethoate) లేదా మిధైల్డెమెటాన్ (Methyl Demeton) 2 మి.లీ. చొప్పున లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయాలి.

  • తెల్లదోమ అధికంగా ఉన్నట్లయితే, ఎసిఫేట్ (Acephate) 1.5 గ్రాములు లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయాలి.